Leszek Zakrzewski
Ulice w naszej parafii i ich patroni. Cz.73
Ulica Seweryna Udzieli
Ulica bez przejazdu, tzw. „ślepa” odchodzi od ulicy Kasprowicza („Bethania” nr 8/2013) na północny zachód, ma długość 70 m i nawierzchnię asfaltową, kończy się ścianą od dawnych zabudowań bazy MPGKiM. Ulica zabudowana jest po obu stronach domkami jednorodzinnymi.
Patron ulicy – Seweryn Udziela, syn Marcina i Filomeny Drogaś, urodził się 24 XII 1857 r. w Starym Sączu. Zdobył zawód nauczyciela szkół ludowych, kończąc w 1875 r. Seminarium Nauczycielskie w Tarnowie, pracując w tym zawodzie na terenie zaboru austriackiego – m. in. w Ropczycach (1879-1888) i powiecie gorlickim. Oddawał się pracy społecznej organizując np. podczas swojej pracy w Ropczycach oddział Towarzystwa Ochrony Zwierząt, wypożyczalnię książek (ze wsparciem Krakowskiego Towarzystwa Oświaty Ludowej), działał jako sekretarz Kółka Pedagogicznego, założył Stowarzyszenie Niesienia Pomocy Biednym Uczniom, prowadził kursy z historii, nauk przyrodniczych, higieny, gospodarki rolnej, podstaw ekonomii, polityki i etyki, dając podstawy organizacji późniejszych „uniwersytetów ludowych”. Pełnił w późniejszym czasie funkcję inspektora oświaty – w powiecie gorlickim, grybowskim, a następnie wielickim i krakowskim. W 1895 r. poślubił Halinę Piotrowską, a z tego związku narodziło się dziewięcioro dzieci. Z końcem XIX w. rodzina przeniosła się do Wieliczki, a w 1900 r. zamieszkali w Podgórzu. W 1911 r. wraz z przyjaciółmi z Towarzystwa Ludoznawczego (Julianem Talko-Hryncewiczem, Franciszkiem Bujakiem, Włodzimierzem Przerwą-Tetmajerem), zdecydował się założyć muzeum etnograficzne w dwóch pokoikach przy ul. Studenckiej 12 w Krakowie. W myśl zasady: „Muzea etnograficzne dają poznać, jakie ludy zamieszkują ten świat Boży, jak mieszkają, jak się odziewają, czem się trudnią, jakie są ich zwyczaje i obyczaje”. Ofiarował na ten cel swoje zbiory etnograficzne (ponad dwa tysiące przedmiotów) i bibliotekę. W 1913 r. udało się uzyskać pomieszczenia po dawnym seminarium duchownym św. Michała na terenie Wawelu. Kierował placówką, początkowo jako społeczny dyrektor, kustosz, sekretarz, preparator i służący w jednym, od początku jej utworzenia do końca swego życia. Obecnie oprócz Muzeum Etnograficznego jego imię ma także Muzeum Regionalne w Starym Sączu „Dom na Dołkach”. Swoje piśmiennictwo poświęcił etnografii, był autorem wielu prac stanowiących do dzisiaj cenne źródło wiedzy o kulturze ludowej, napisał setki artykułów naukowych, ale także i opowiadania dla dzieci… Organizował wystawy poza granicami kraju, prowadził ożywioną korespondencję z badaczami i naukowcami (z placówek badawczych w Stanach Zjednoczonych i Europie), wyjeżdżał do Berlina, Wiednia, Lwowa, Pragi, Pesztu. Opublikował m. in. Materyjały etnograficzne z miasta Ropczyc i okolicy (1886), Tyniec: pod względem topograficzno-etnograficznym (1897), Materyały do polskiej weterynaryi ludowej. 1. Powiat gorlicki i grybowski (1900), Świat nadzmysłowy ludu krakowskiego mieszkającego po prawym brzegu Wisły. Wielkoludy, czarownice i czarownice, choroby (1901), Topograficzno-etnologiczny opis wsi polskich w Galicyi (1901), Krakowiacy (1924), Dwory: zapiski etnograficzne z 1901 i 1902 roku (1924), Z podań i dziejów ziemi bieckiej (1926), Ludowe stroje krakowskie i ich krój (1930), Krakowskie hafty białe (1930), Rośliny w wierzeniach ludu krakowskiego (1931), Ubiory ludu polskiego. Zeszyt III. Górale beskidowi (1932), Ziemia łemkowska przed półwieczem: zapiski i wspomnienia z lat 1888-1893 (1934), Hafty kurpiowskie (1936).
Za swoje zasługi w 1924 r. odznaczono go Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 26 IX 1937 r., a rok później Muzeum przyjęło jego imię.