Ulica Zielona

Leszek Zakrzewski
Ulice w naszej parafii i ich patroni. Cz.83
Ulica Zielona
Nazwę tę nosiła niegdyś obecna ulica Mickiewicza – jak to podano w oficjalnym spisie ulic spisanym na posiedzeniu Rady Miasta 24 lipca 1884 r. – łącząca ulicę Długosza z ulicą Węgierską. Jeżeli chodzi zaś o naszą „Zieloną”, to w 1841 r. istniał niewielki jej fragment, który jako droga polna biegnąca skrajem kolonii niemieckiej i kończąca się na granicy pola „Finkowskie”. Na planie z 1875 r. droga ta dochodziła do granicy osiedla Dąbrówka Niemiecka, czyli znajdowała się jeszcze poza granicami ówczesnego miasta. Domki wzdłuż ulicy powstały jeszcze przed I wojną światową. W latach 30. XX w. wiaduktem pod torami kolei można było dostać się na ulicę Nowy Świąt, a z niej przez Orawską do Zielonej i dalej ulicą Piramowicza, obok szkoły, w kierunku Starego Sącza. W spisie domów z 1936 r. odnotowano 15 numerów po stronie „nieparzystej” i 19 po stronie „parzystej”. Podczas okupacji Niemcy zniemczyli nazwę na Grünestrasse. Po wojnie polska nazwa ulicy powróciła. Ulica ma długość 770 m i status drogi powiatowej (nr 1594K, „lokalnej” – tj. klasy L). Rozpoczyna się na skrzyżowaniu z ulicą Grunwaldzką („Bethania” 10/2012) i prowadzi do ulicy Jana Pawła II („Bethania” 2/2013).
Na przełomie lat 50. I 60. XX w. na terenie przy ulicy Zielonej powstało Miejskie Przedsiębiorstwo Robót Budowlanych, wybudowano specjalnie dla nich stację transformatorową i w 1960 r. przełączono napięcie w sieci elektrycznej dla odbiorców w tamtym rejonie – jako jednych z ostatnich w mieście – ze 120 na 220 V.
Po stronie lewej, „nieparzystej”, jadąc od skrzyżowania z Grunwaldzką, na rogu stary dom (nr 1) i ciągnący się wzdłuż ulicy wąski pas zarośniętego ogrodu, dom prywatny (nr 9) i kolejny ogród. W budynku nr 13 zakład usługowy Elektro-Hydmet, zajmujący się naprawą silników elektrycznych i pomp. Obok popadający w ruinę drewniany dom w głębi zarośniętego ogrodu, a tuż za nim teren należący do Wyższej Szkoły Biznesu National Louis University. W skrzydle nowego budynku WSB mieści się Elitarne Liceum Ogólnokształcące, jak również przeniesione tam w 2017 r. Oratorium św. Jana Pawła II – w dawnej auli WSB. Jest to teren dawnego Nowosądeckiego Kombinatu Budowlanego. Pomiędzy budynkami, pozostał w centrum pawilon, w którym działa firma meblarska „Top Cezar” (wcześniej był tam zakład nr 1 Fabryki Mebli Tapicerowanych „Majan” i Dom Meblowy „Delta”) i salon firmowy sieci Black Red White (nr 27). W budynku 27D Firma Krown oferująca zabezpieczenia antykorozyjne. Dawną halę sportową szkoły dzierżawi firma „Jump Mania” – park trampolin, z wydzielonymi strefami dla profesjonalnych gimnastyków i rekreacyjną. W 1950 r. utworzono Budowlane Przedsiębiorstwo Powiatowe – podlegające Miejskiej Radzie Narodowej, ze 100-osobową załogą, prowadzące inwestycje na terenie powiatu nowosądeckiego (Grybów, Krynica, Stary Sącz, Piwniczna, Limanowa). Przedsiębiorstwo zmieniało nazwy na: Przedsiębiorstwo Budownictwa Terenowego – z siedzibą przy Pijarskiej 19, Nowosądeckie Przedsiębiorstwo Budowlane i od 1978 r. Nowosądecki Kombinat Budowlany. Firma odegrała dużą rolę w urbanizacji Sądecczyzny, była zaangażowana w ponad 800 inwestycji (szkoły – 66 szkół podstawowych – m.in. nr 7, 15, 18 i 19 w Nowym Sączu, 5 techników i liceów – m.in. Technikum Elektryczne i Technikum Samochodowe w Nowym Sączu, 16 przeszkoli, 24 domy wypoczynkowe, 8 hoteli – m.in. „Beskid” i Dom Studenta w Nowym Sączu, więcej niż 50 obiektów handlowych i usługowych – np. DH „Merkury” i „Lach” w Nowym Sączu, restauracja „Panorama” w Nowym Sączu, „Hawana” w Krynicy, „Kaskada” w Grybowie, Bar „Węgierski” i „Turysta” w Nowym Sączu, 40 obiektów dla rolnictwa, a także 248 innych obiektów jak biurowce np. PKS, zajezdnie, oczyszczalnie ścieków, kotłownie itp.). Rocznie oddawano ok. 400 mieszkań. NKB dysponowało także własnym hotelem robotniczym w Krynicy i ośrodkiem wczasowym „Jubilat” w Czarnym Potoku. Bloki budowano w technologii „wielkiej płyty”, która z końcem lat 80. odchodziła do przeszłości. Ostatnią inwestycją NKB w Nowym Sączu były dwa bloki mieszkalne dla spółdzielni „Semafor” przy ul. Batalionów Chłopskich i obiekty Domu Pomocy Społecznej na osiedlu Zawada. W latach 80. w budynku biurowym miały siedziba Wojewódzka Komisja Planowania – wydział budownictwa, Wojewódzki Zarząd Budownictwa, Wojewódzki Zarząd Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej. Firma upadła w 1991 r., w biurowcu miała siedzibę oddział Krajowej Izby Gospodarczej, centrum promocji Polskiej Izby Handlu Zagranicznego, a budynki ostatecznie kupiono dla tworzącej się Wyższej Szkoły Biznesu National Louis University. WSB korzystało początkowo z biurowca NKB (nr 27A), zaś po wybudowaniu nowych obiektów w głębi terenu, biurowiec został opuszczony – obecnie trwają przy nim prace adaptacyjne.
Za prywatnym domem, cofnięty nieco, postawiony w latach 90. budynek firmy Hejan (nr 49) zajmującej się sprzedażą i montażem instalacji grzewczych i sanitarnych – salon łazienek BLU, sklep firmy Tomex – drzwi i okna, a od tyłu budynku hurtownia elektryczna „Kaczmarek Electric”.
Skręcając w lewo, wjeżdżamy na teren, gdzie niegdyś znajdowały się magazyny Zakładu Zaopatrzenia Rolnictwa Wojewódzkiego (wcześniej Powiatowego) Związku Spółdzielni Rolniczych „Samopomoc Chłopska” – były tam m.in. magazyny paszowe, składnica maszyn rolniczych, zakład dysponował także własną bocznicą. Po zmianach ustrojowych, od 1990 r. budynki stanowią własność Rolniczo-Handlowej Spółdzielni Pracy, która prowadzi sprzedaż zbóż, nawozów mineralnych, środków ochrony roślin, pasz, karmy dla zwierząt, narzędzi, nasion, cebulek kwiatów i wyposażenia ogrodniczego, a także drobnych artykułów gospodarstwa domowego. Niektóre pomieszczenia wynajmują drobne firmy usługowe i handlowe. Teren dawnej bocznicy zajmuje firma Alu-Met Skup Złomu (nr 49). Dalej narożny budynek pod nr 51, a za nim w lewo ulica Orawska („Bethania” 8/2016). Za nią pusty plac, gdzie stał dawniej drewniany parterowy domek i dalej ogrodzenie domu przy ulicy Spiskiej („Bethania” 3/2019), a za skrzyżowaniem, pod nr 53, w niedawno postawionym budynku, działa firma „Mika” sprzedająca narzędzia, odzież roboczą, łożyska, śruby itp.
W maju 2020 r. w wyremontowanym budynku pod nr 55 miasto wynajęło od firmy Gortex (Adama Górskiego) pomieszczenia dla Sądeckiego Urząd Pracy i Wydziału Architektury i Urbanistyki Urzędu Miasta (550 m2). Wcześniej był tam magazyn mebli firmy Dog-Meble. W tym budynku także sklep stolarski Drew-Mat. Nieco dalej pawilon, w którym znajdują się sklepy – narzędziowy, delikatesy Centrum i sklepy i serwis rowerowy (i motocyklowy) „Prorowery” i „Promotocykle” (w pomieszczeniu, które zajmował sklep „Biedronki”, przeniesiony do nowego budynku po drugiej stronie ulicy). W ostatnim pawilonie (nr 55B), bliżej ulicy Nowy Świat („Bethania” 6/2016), działa firma Komfort, sprzedająca dywany, wykładziny i panele podłogowe. A dawniej cały ten teren, aż do końca ulicy, należał do Kombinatu Budownictwa Komunalnego, później w parterowych budynkach zakładu transportu i sprzętu, ciągnących się wzdłuż ulicy, działały firmy handlowe, sklep stolarski, piekarnia L’Avenir.
Po stronie prawej, „parzystej”, na odcinku do skrzyżowania z ulicą Kapuścińskiego („Bethania” 5/2013) znajduje się przystanek autobusowy, domy prywatne (dwa z nich opuszczone). Po 180 m, w prawo odchodzi ulica Kapuścińskiego, a na rogu, pod nr 20 działa Studio Mebli Kuchennych „Meble Sądeckie”. Dalej domy prywatne, zaś za drugim przystankiem autobusowym MPK, salon optyczny Eye Medica (wcześniej działały tam inne firmy), dalej naprzeciw wjazdu na tereny WSB, szczytem do ulicy, piętrowy blok mieszkalny należący do Inwest-Grup (nr 36) – mieszkania do wynajęcia. W nowym budynku firma Turbo-Dacar (nr 40), zajmująca się regeneracją turbosprężarek samochodowych. Za nią, w prawo ulica Turskiego („Bethania” 9/2019) i kolejne 4 parterowe domy prywatne i nieco w bok pawilon „Społem” przy ulicy Grottgera („Bethania” 9/2012), która odchodzi w prawo pod kątem. Za skrzyżowaniem duży gmach zarządzany przez spółki firmy „Konspol”, a w nim hurtownia motoryzacyjna i na piętrze restauracja i biznes klub NOVO.SĄDECKA (d. Klub Biznesu). Przed budynkiem trzeci przy tej ulicy przystanek autobusowy. Stacja benzynowa LOTOS (nr SP206; chociaż adres Grottgera 3), wcześniej zarządzana przez Trans Konspol – pod marką nieistniejącej rafinerii GLIMAR z Gorlic. Przy niej myjnia bezdotykowa sieci BKF Myjnie. Dalej plac parkingowy i hala sklepu „Biedronka” (nr 64), wybudowane na miejscu dawnych magazynów i sklepu Polskich Składów Budowlanych.